Categorie: MCT

Samenvatting

MCT oefeningen vormen de kern van metacognitieve therapie, omdat het ondernemen van actie belangrijk is voor deze vorm van therapie. Deze vijf oefeningen, variërend van gedachteobservatie tot het uitdagen van overtuigingen, bieden individuen de gereedschappen om hun mentale welzijn te verbeteren.

Het belang van MCT Oefeningen

Metacognitieve therapie (MCT) onderscheidt zich van traditionele therapievormen door zich te concentreren op het ‘nadenken over het denken’.  Het gaat hierbij over het bewustworden van welke strategieën je toepast in relatie tot je gedachten en het uitdagen van overtuigingen die ervoor zorgen dat je ineffectieve denkstrategieën gebruikt. Maar welke MCT oefeningen worden veel gebruikt om deze doelen te bereiken? Laten we inzoomen op de vijf MCT oefeningen die regelmatig gebruikt worden in therapie.

1) Gedachteobservatie

Een fundamentele oefening binnen MCT is het observeren van gedachten zonder erop te reageren. Dit helpt cliënten om een afstand te nemen van hun gedachten en te zien dat ze slechts tijdelijke mentale gebeurtenissen zijn. Veel mensen worden geboeid door hun eigen gedachten. Ze worden meegesleurd met de lading en de inhoud van hun gedachten. Dit zorgt voor veel negatieve emoties, het kost veel energie en kan in verloop van tijd resulteren in depressie en angst. Met MCT neem je een stap terug, waardoor je jezelf leert te ontkoppelen van je gedachtewereld. Je leert zien dat gedachten geen macht over je hoeven te hebben en dat jij de keuze hebt om ze te laten. Deze video van Russ Harris sluit hier goed op aan.

2) Dagelijkse reflectie op denkstrategieën en triggers

Deze oefening gaat over het dagelijks tijd nemen voor bewuste observatie van denkpatronen. Hierdoor ontwikkelen cliënten een dieper inzicht in de strategieën die ze (onbewust) kiezen. Het kan lijken alsof denkstrategieën als piekeren of overanalyseren je ‘overkomt’. Maar MCT onderwijst dat deze strategieën vormen van gedrag zijn die je wél kan beïnvloeden. De eerste stap hierin is om je bewust te worden van welke strategieën je gebruikt en wat de triggers zijn waardoor je de strategie gebruikt. Om een voorbeeld te geven, kan de gebeurtenis dat iets kapot gaat de gedachte veroorzaken ‘ik heb geen geld om een nieuwe te halen’. Deze gedachte kan de trigger zijn om te gaan piekeren over je financiële situatie. Dit proces van bewustwording helpt je om bewust voor nieuw gedrag te kiezen na verloop van tijd.

3) Uitdagen van metacognities

Metacognities zijn de kennis, overtuigingen en attitudes die je hebt over bepaalde denkstrategieën. Dit sluit mooi aan op de vorige oefening. We gebruiken bepaalde strategieën door de metacognities die daaraan verbonden zijn. Zo kan je bijvoorbeeld de overtuiging hebben dat ‘piekeren ervoor zorgt dat je bedrijf niet failliet gaat’. Dit is een voorbeeld van een positieve metacognitie waarin je beaamt dat piekeren je helpt. Terwijl piekeren vaak je meer dwarsligt, dan helpt. Deze metacognitie kan je uitdagen door een experiment te doen, waarin je bewust minder piekert voor een periode van een paar weken. Vervolgens kan je reflecteren of je bedrijf inderdaad failliet is gegaan, en wat de resultaten zijn geweest voor je bedrijf. Aan de andere kant kan je ook een metacognitie hebben als ‘ik kan piekeren niet stoppen’. Dit is een negatieve metacognitie, wat betekent dat je weet dat het je niet helpt, maar je denkt dat je er geen controle over hebt. In dit geval kan je samen met een therapeut oefenen met het uitstellen van piekeren. Na verloop van tijd ga je merken dat je er wél invloed op hebt. De volgende oefening is een voorbeeld van een oefening die je hierbij kan helpen.

4) Geluiden observeren

Wanneer we piekeren en zorgen maken, is onze aandacht volledig opgeslokt door onze gedachten (en gevoelens). Deze oefening helpt je om je aandacht te verschuiven van je gedachtewereld naar je omgeving. Op deze manier kan je de identificatie verbreken met je gedachten. Als je dit veel oefent, krijg je meer controle over je piekergedrag en omliggende strategieën. De oefening heeft de volgende stappen:
– Ga comfortabel zitten op een stoel met je rug recht
– Leg je aandacht op je ademhaling
– Focus je vervolgens op de geluiden om je heen
– Verplaats je aandacht naar alleen de geluiden voor je
– En achter je
– Links naast je
– Rechts naast je

Op het moment dat je opmerkt (en daarom begint het bij bewustwording) dat je bijvoorbeeld piekert, kan je deze oefening doen. Na verloop van tijd kan je steeds beter het piekeren onderbreken. Je controleert daarbij dus niet je gedachten, maar je piekergedrag.

Hoe MCT Oefeningen het verschil maken

Deze oefeningen stellen cliënten in staat hun denkstrategieën te onderzoeken, te begrijpen en vervolgens toe te werken naar ander denkgedrag. Ze vormen de basis voor het bouwen van veerkracht en mentale kracht. Door het praktische karakter van MCT oefeningen kunnen cliënten de vaardigheden die ze leren ook buiten de therapiesessies toepassen. Zo wordt je tijdens de therapie geleerd om voor jezelf te zorgen.

Conclusie

MCT oefeningen zijn een cruciaal onderdeel van de metacognitieve therapie, die cliënten de tools biedt om hun denkstrategieën te onderzoeken, te begrijpen en te veranderen. Door deze oefeningen krijgen individuen meer controle over hun denkgedrag, wat kan leiden tot een verbeterd mentaal welzijn. Wil je verder ontdekken wat MCT voor jou kan betekenen? Bezoek dan onze MCT-pagina.

Samenvatting

Metacognitieve therapie (MCT) biedt een verfrissende kijk op de aanpak van mentale problemen. Dit artikel belicht zes cruciale voordelen van MCT, mede doordat het een andere benadering is van gedachten en het effectieve technieken bezit voor zelfreflectie. Het doel is een dieper inzicht te geven in waarom MCT zo veelbelovend en effectief is.

De methodiek die de voordelen van MCT veroorzaakt

MCT helpt je om je anders te verhouden in relatie tot voornamelijk je gedachten, maar ook je gevoelens. Het belangrijkste thema in dit proces is het ontdekken en uitdagen van de metacognities die mensen hebben. Metacognities zijn de kennis, attitudes en overtuigingen die je hebt over je gedachten en gevoelens, en omliggende strategieën hebt. Je kan bijvoorbeeld kennis hebben van de strategie ‘analyseren’ of ‘piekeren’. Dit zijn strategieën die je als het ware in je arsenaal hebt. Vervolgens zijn er allerlei attitudes en overtuigingen over dit soort strategieën die bepalen of je deze strategieën gebruikt. Om hier een voorbeeld aan te verbinden: de overtuiging ‘piekeren helpt me om problemen op te lossen’ is een overtuiging die ervoor zorgt dat je piekeren als strategie ‘kiest’. Dit gaat veelal onbewust. Als je hier meer over wil leren, bekijk dan dit artikel.

6 voordelen van MCT

Metacognitieve therapie biedt een verschil in benadering van veel traditionele therapievormen. Maar wat zijn nu precies de voordelen van MCT? We verkennen hieronder zeven voordelen van MCT die verbonden zijn aan de methodiek. Naast deze voordelen zijn er vast nog meer voordelen op te noemen, maar dit geeft je een beeld van de resultaten die je kan verwachten als je MCT afneemt.

1. Een andere kijk op gedachten: In plaats van te proberen negatieve gedachten te veranderen, leert MCT ons om een stap terug te doen en onze gedachten te observeren zonder erdoor overweldigd te raken. Deze andere kijk creëert meer ruimte, ontspanning en een sterkere focus. We kunnen los van wat onze gedachten betekenisvolle stappen zetten en ons leven een positieve wending geven.
2. Meer bewustwording: MCT moedigt aan tot introspectie, waardoor individuen hun eigen denkprocessen beter kunnen begrijpen. Het gaat hier dus niet om het begrijpen van wat je gedachten zeggen of aan welke gebeurtenissen ze zijn gekoppeld van vroeger. Het gaat om de bewustwording rondom de overtuigingen die we hebben over denkstrategieën die ons niet helpen, zodat we de keuze krijgen om het anders te doen.
3. Kortere therapieduur: Een van de opmerkelijke voordelen van MCT is dat het vaak kortere therapieduren kent in vergelijking met andere behandelmethoden, wat zowel tijds- als kostenefficiënt is. De reden hiervoor is dat je tijdens MCT-sessies sneller tot de kern komt van de problematiek: de overtuigingen die dwarsliggend gedrag veroorzaken.
4. Geschikt voor diverse problematieken: Hoewel MCT vaak wordt ingezet bij angststoornissen en depressie, blijkt de methode ook effectief bij andere mentale problemen. De vuistregel die je daarbij kan aannemen is wanneer je hulpvraag sterk verbonden is aan het vastzitten in je eigen hoofd, dat MCT een positieve invloed kan hebben. Gerelateerde vormen van problematiek zijn perfectionisme, een laag zelfbeeld en burn-out.
5. Betere relaties: Doordat je meer ruimte vrijkrijgt in jezelf om betekenisvolle stappen te zetten, verbeteren je relaties over het algemeen ook. Je kan er meer zijn voor je geliefden in het hier en nu.
6. Minder afhankelijkheid van therapie: Door de aangeleerde vaardigheden kunnen cliënten op den duur minder afhankelijk worden van therapeutische interventies.

Het grotere plaatje: MCT in het veld van de psychologie

Het is evident dat de voordelen van MCT het een opmerkelijke aanwinst maken in de wereld van therapie en psychologie. De benadering om ‘denken over denken’ centraal te stellen, kan als een revolutie in het veld worden gezien. Waar traditionele therapieën vaak stagneren, kan MCT een nieuw licht werpen op hardnekkige problematieken.

Conclusie

De voordelen van MCT liegen er niet om: van het bieden van een unieke kijk op gedachten tot het aanleren van waardevolle levensvaardigheden. Metacognitieve therapie kan een sleutelrol spelen in de toekomst van psychologische behandelingen en verdient absoluut de aandacht en erkenning binnen de gezondheidszorg. Ben je enthousiast om zelf te ontdekken wat MCT specifiek voor jouw situatie kan betekenen? Kijk dan voor meer informatie op deze pagina. Ook is het mogelijk om jezelf op te leiden in deze methodiek.

Samenvatting

MCT (metacognitieve therapie) is een innovatieve benadering in de psychologie die zich richt op de manier waarop we denken over ons eigen denkproces. In MCT wordt er niet gefocust op de inhoud van gedachten en de patronen die daar in terugkomen. In plaats daarvan concentreert MCT zich op de overtuigingen, attitudes en kennis die we hebben over denken en verbonden strategieën zoals piekeren. Het doel is om cliënten te helpen een gezondere relatie met hun gedachten te ontwikkelen en niet om de inhoud van de gedachten te veranderen.

Het fundament van MCT

In MCT draait alles om ons ‘denken over denken’. Waar veel traditionele therapieën zich richten op de inhoud van gedachten, focust MCT zich meer op de manier waarop we met onze gedachten omgaan. Dit kan een baanbrekende verschuiving zijn in de benadering van mentale problemen. MCT is onderdeel van de derde stroom van cognitieve gedragstherapie en wordt vaak door psychosociale therapeuten gebruikt.

Drie niveaus van denken in MCT

Niveau 1: Ons denkproces is constant gevuld met een stroom aan gedachten, variërend van positief tot negatief. Dit is een inherent kenmerk van het menselijk bewustzijn, en deze voortdurende stroom is onvermijdelijk. Het doel van MCT is dus ook niet om deze stroom te stoppen of te veranderen.

Niveau 2: Hier vinden bewuste en onbewuste denktechnieken plaats, zoals analyseren, piekeren, zorgen maken. Onder dit niveau vallen ook juist de vermijdingsstrategieën van gedachten. Het ontwijken en onderdrukken van gedachten. Het is een niveau waar we actief strategieën toepassen in relatie tot onze gedachten.

Niveau 3: Dit is het overkoepelende denkniveau waar we bepaalde overtuigingen, attitudes en kennis vasthouden over ons denkproces. Je hebt kennis van bepaalde strategieën waar je uit kan kiezen. Vervolgens heb je overtuigingen en attitudes die bepalen welke strategie je gebruikt of goed zijn om te gebruiken. Zo kan je geloven dat diep nadenken helpt bij het aanpakken van problemen of dat je je piekergedrag niet kan beheersen. Deze diepgewortelde overtuigingen en attitudes kunnen invloed hebben op de hoeveelheid tijd die je besteedt (of juist niet) aan bepaalde gedachten en gevoelens. Deze kennis, overtuigingen en attitudes worden ook wel metacognities genoemd in MCT.

Hoe onderscheidt metacognitieve therapie zich?

Bij veel therapieën, zoals cognitieve gedragstherapie, ligt de focus op het veranderen van negatieve gedachtepatronen. De MCT gaat een stap verder: het doel is niet per se het veranderen van de gedachten zelf, maar het veranderen van onze relatie tot die gedachten. Deze benadering ziet gedachten niet als feiten, maar als mentale gebeurtenissen die we kunnen observeren zonder erdoor te worden beheerst. Tijdens therapiesessies ga je dus ook nauwelijks in op wat de gedachten zeggen over jou of je situatie. Natuurlijk begrijpt de therapeut maar al te goed dat deze gedachten wel kunnen dwarsliggen. Maar juist door je relatie tot de gedachten te veranderen, zullen de gedachten ook minder gaan dwarsliggen.

Toepassen en effectiviteit van MCT

Deze benadering is bijzonder effectief gebleken voor mensen die last hebben van chronisch piekeren, angststoornissen en depressie. Het idee is dat problematische overtuigingen over ons eigen denken bijdragen aan deze problemen. Bijvoorbeeld, iemand die gelooft dat piekeren helpt bij het vinden van oplossingen, zal waarschijnlijk veel piekeren, ook al zorgt dit voor stress en angst.

Enkele overtuigingen en attitudes (metacognities) die binnen MCT worden aangepakt, zijn:

• Gedachten zijn gevaarlijk en moeten worden gecontroleerd.
• Piekeren is een manier om problemen op te lossen.
• Ik heb geen controle over mijn piekergedrag of over mijn excessief zorgen maken

Door deze overtuigingen te onderzoeken en uit te dagen, kunnen cliënten leren om hun gedachten op een nieuwe en gezondere manier te benaderen. Dit kan resulteren in een verlichting van problematiek als depressie, angst en overmatige stress.

De kracht van bewuste keuzes in  metacognitieve therapie

Een belangrijk onderdeel van MCT is het stimuleren van zelfobservatie. In plaats van te reageren op elke gedachte die in je opkomt, leer je met MCT om een stap terug te doen en de gedachte te observeren. Dit geeft ruimte voor keuze: reageren we op de gedachte, of laten we hem voorbijgaan? Misschien denk je nu wel: ‘Het kan niet zo simpel zijn.’. Toch is dit stapje bewustwording vaak cruciaal in het verminderen van dwarsliggende strategieën als piekeren en overmatig zorgen maken. Een therapeut kan je in dat proces begeleiden. Ben je benieuwd of deze methodiek ook voor jou waarde kan bieden? Bezoek dan deze pagina.

Conclusie

MCT is een vernieuwende benadering die cliënten helpt een gezondere relatie met hun gedachten te ontwikkelen. Door te focussen op de metacognities die we hebben over ons eigen denkproces, biedt metacognitieve therapie een nieuwe invalshoek in de behandeling van mentale problemen, zoals depressie en angst.

Samenvatting

Metacognities spelen een centrale rol in metacognitieve therapie (MCT). Metacognities zijn de overtuigingen, attitudes en kennis die we hebben over onze gedachten en over strategieën aangaande denken en voelen. Deze overtuigingen, attitudes en kennis kunnen negatief zien (zoals: ik kan het piekeren niet stoppen) of positief (zoals: piekeren helpt me om me voor te bereiden). In MCT focus je je voornamelijk op deze overtuigingen in het omgaan met piekeren en omliggende strategieën. Door de overtuigingen uit te dagen, kan je dit soort maladaptieve strategieën verminderen en je levenskwaliteit vergroten.

Metacognities, wat zijn het?

Bij de term metacognities denkt men aan ‘denken over denken’. In de context van therapie verwijst dit naar de overtuigingen, attitudes en kennis die men heeft over het eigen denkproces. Hieronder staat een opsomming van soorten dingen die onder de term metacognities vallen:

• Kennis over de mogelijkheden van strategieën om met je gedachten en gevoelens om te gaan. Dit onderdeel gaat vooral over het spectrum van strategieën waar jij vanaf weet. Voorbeelden van strategieën zijn: piekeren, zorgen maken, analyseren, onderdrukken en vermijden. Het gaat hierbij zowel over het ‘iets doen’ met je gedachten en gevoelens, maar ook juist het wegkijken van die gedachten en gevoelens.  Een voorbeeld van een metacognitie is dat je de kennis in je hoofd hebt dat piekeren de enige manier is om met je gedachten om te gaan.
• Overtuigingen en attitudes over de effectiviteit van bepaalde strategieën in relatie met je gedachten en gevoelens. Hier bedoelen we dus mee hoe effectief je de strategieën vindt waar je kennis van hebt.
• Overtuigingen en attitudes over het gevaar (of de behulpzaamheid) van gedachten. Onze gedachten kunnen vaak negatieve informatie bevatten die we als bedreigend kunnen zien als we we meegaan met die gedachten. Vanwege deze dreiging, kunnen we overtuigingen ontwikkelen over het gevaar van gedachten. Dit soort overtuigingen kunnen als gevolg hebben dat we onze gedachten gaan ontwijken en proberen te onderdrukken.

Positieve vs negatieve metacognities

In metacognitieve therapie wordt er onderscheid gemaakt tussen positieve en negatieve metacognities. Positieve metacognities beamen dat bepaalde denkstrategieën goed, nuttig en/of mogelijk zijn Aan de andere kant beamen negatieve metacognities dat bepaalde denkstrategieën niet goed, nuttig of mogelijk zijn. Voorbeelden van positieve metacognities zijn: ‘piekeren helpt mij om problemen op te lossen’ of ‘piekeren bereid me voor op de toekomst’. Voorbeelden van negatieve metacognities zijn: ‘Het lukt me niet om me minder zorgen te maken’ of ‘Ik ben de controle aan het kwijtraken over mijn denken.’

Het belang van metacognitie in therapie

De kern van metacognitieve therapie is het idee dat problematische manieren van denken over denken kunnen leiden tot psychologische problemen. Positieve metacognities stimuleren juist dwarsliggende strategieën zoals piekeren, terwijl negatieve metacognities de hopeloosheid voeden rondom dit soort strategieën. Als je bijvoorbeeld gelooft dat piekeren of je overmatig zorgen maken een positief effect heeft, zal je het meer doen. Terwijl in de realiteit een strategie als piekeren ook heel veel nadelen heeft, zoals verlies van energie en tijd. De overtuiging dat je niets kan doen aan het piekeren of dat gedachten gevaarlijk zijn (negatieve metacognities), kan er juist voor zorgen dat je gefrustreerd raakt en je gevangen voelt in je eigen hoofd. Beide soorten metacognitie verminderen de kwaliteit van je leven en liggen als fundament onder ineffectieve strategieën zoals piekeren. Daarom is het zo belangrijk in MCT om juist op dit fundament te focussen.

Uitdagen van metacognities

Wanneer duidelijk is welke metacognities je dwarsliggen en strategieën als piekeren in stand houden, kan je ze gaan uitdagen. Het proces van uitdagen gaat door middel van ‘experimenten’. Hieronder kan je een paar voorbeelden lezen van dit soort experimenten:

• Experiment 1 (wanneer je gelooft dat je gedachten en piekeren gevaarlijk zijn en denkt dat er dus iets ergs gaat gebeuren). Het idee bij dit experiment is om tien minuten zo veel mogelijk te piekeren als je kan. Vervolgens kijk je in hoeverre al die negatieve verwachtingen ook echt uit zijn gekomen. Vaak kan je zien dat er niet zoveel aan de hand is. Door die nieuwe ervaring en de herhaling van dit experiment, verandert je overtuiging dat je gedachten en piekeren gevaarlijk zijn.
• Experiment 2 (wanneer je gelooft dat piekeren en zorgen maken je helpt om een bepaalde reden). In dit experiment spreek je af met je therapeut om minder te piekeren voor een bepaalde tijd. Vervolgens ga je bekijken of je inderdaad wat mist in je leven zoals je overtuiging je vertelde. Een voorbeeld van een positief effect die mensen kunnen verwachten van piekeren is dat ze creatiever zijn. De meeste mensen die het proberen zien in dat het piekeren helemaal geen positief effect heeft, het gaat zonder piekeren vaak zelfs beter!
• Experiment 3 (wanneer je gelooft dat je piekeren niet kan stoppen). In dit laatste experiment ga je met je therapeut technieken uitproberen om piekeren uit te stellen. Dit doe je door je aandacht te verplaatsen van je gedachten naar wat anders. Bijvoorbeeld naar de geluiden om je heen of naar je eigen ademhaling. Het kan wat oefening vergen, maar na verloop van tijd kan de cliënt merken dat je wél je piekeren en/of omliggende strategieën kan verminderen en veranderen.

Conclusie

Metacognities vormen de basis van metacognitieve therapie en bieden een verfrissende kijk op hoe we met onze gedachten omgaan. Door te focussen op onze gedachten over gedachten, in plaats van op de gedachten zelf, kan deze therapie een effectieve manier zijn om psychologische problemen aan te pakken. Wil je ontdekken wat MCT voor jou kan betekenen? Ga dan naar onze MCT-pagina.