In gesprek met… mezelf
12 oktober, 2021
Deze zomer werd ik overvallen door een periode van terugkijken, reflecteren en, ik verklap het jullie alvast, van verdergaan. Het was qua weer geen zonnige zomer en mijn stemming paste zich daar ongewild op aan. Soms grijs en grauw met af en toe een zonnige dag ertussen. Een zomer waarin ik intensief met mijzelf in gesprek was.
Het ging over mijn rol in de zeer plotselinge laatste levensfase van mijn moeder, nu drie jaar geleden. Van een gezonde vitale vrouw van 78, die altijd lachend zei dat ze minstens 90 zou worden, werd ze opeens patiënt en binnen korte tijd overleed ze. Dat proces was heftig en overrompelend. Omdat ze in het buitenland woonde, hebben we samen acht intensieve, pijnlijke en tegelijk bijzonder mooie weken gehad. Als ik nu terugkijk naar die tijd zou ik sommige dingen anders hebben willen doen.
De gedachten “Had ik maar…” en “Als ik dit had gedaan, dan…” drongen zich soms terloops, soms nogal dwingend aan mij op. Die gedachten kennen we natuurlijk allemaal. Af en toe gaat over kleine, snelle, dagelijkse besluiten en af en toe kun je ook over grote levensbeslissingen achteraf sterke twijfel hebben.
Deze gedachten impliceren dat het altijd gaat over iets wat geweest is. En we hebben geleerd dat gedane zaken geen keer nemen. ‘Als ik nou…’ en ‘had ik maar…’-uitspraken zijn vaak verbonden met spijt. Een emotie die ook gaat over iets wat in het verleden heeft plaatsgevonden en gepaard kan gaan met verdriet, inkeer, en soms zelfverwijt. Het is een gevoel dat heel lang bij je kan blijven en onder je huid kan gaan zitten.
‘We hebben geleerd dat gedane zaken geen keer nemen’
Wat schiet je nou op met zo’n gedachte?
Terugkijken is voor mij een mogelijkheid om te groeien. Het is vaak een mooi moment om te proberen met compassie naar mijzelf te kijken. Het geeft me ook de kans om zaken recht te zetten ten aanzien van een ander. Gaat het over mijn eigen doen en laten, dan vallen deze mijmeringen in de categorie “je kunt er niets meer aan veranderen”. Ik kan me wel voornemen om het een volgende keer anders te doen, wanneer ik in de toekomst in eenzelfde soort situatie beland. Of dat lukt is nog maar zeer de vraag, want wat zullen op dat moment de omstandigheden, gevoelens en gedachten zijn die mijn beslissing beïnvloeden? Dat weet je nooit.
Want het zijn juist die factoren die grote invloed hebben op een beslissing. In die acht weken voordat mijn moeder doodging, heb ik dat maar al te vaak ervaren. Hoe bewust en vanuit eigen en haar waarden ik ook wilde beslissen, er waren ook dwingende omstandigheden, mensen met andere belangen en daarnaast mijn gevoelens en gedachten waar ik niet omheen kon. En ik kan verschillende momenten in die acht weken aanwijzen waarop ik heel graag anders had willen beslissen. Dan sluit ik mijn ogen om me weer te verplaatsen in dat exacte moment, en dan weet ik dat ik op dat moment niet anders dan die beslissing had kunnen nemen.
Hoe graag je het ook zou willen, er zijn momenten dat er geen tijd is om je eerst heel bewust te worden van al die factoren en dan een hele zorgvuldige afweging te maken. Als je je dat realiseert, dan kan het terugblikken op situaties en besluiten, hoe groot of klein ook, zachter zijn. De spijt wordt meer een constatering of een lesson learned dan het knagende gevoel van “had ik maar” dat je langere tijd met je meezeult en met een beetje pech gepaard gaat met allerlei psychische en fysieke problemen. En kun je ook met andere ogen naar besluiten van mensen om je heen kijken.
‘De spijt wordt meer een constatering dan het knagende gevoel van ‘had ik maar”
De constatering dat je op dat moment de beste beslissing hebt genomen waartoe je toen in staat was, is helend. In relatie tot de ander leidt dat besef tot compassie en begrip.
Nu hoor ik je denken: “en als je echt iets gruwelijk fout hebt gedaan? Wat als je jouw moeder nou had vermóórd?” Ja, ook dan was het waarschijnlijk een beslissing geweest die ik op dat moment moest nemen. Voordat we oordelen over de dingen die iemand heeft gedaan, moeten we ons eerst verdiepen in de motivatie en de omstandigheden van die daad. Het betekent natuurlijk niet dat je de consequenties van de beslissing kunt ontlopen. Net zomin als dat voor de kleinere alledaagse besluiten geldt. En in extreme gevallen heb je gelukkig de onafhankelijke rechtspraak voor dat onderzoek in plaats van een gesprek… …met jezelf.
Margreet is wie jij bent: mens. In deze mooie, soms ingewikkelde, grote wereld, is het aantal vragen, keuzes en mogelijkheden immens. Het verlangen naar bewust zijn en het niet weten zijn bij haar altijd aanwezig. Naast haar werk heeft zij dit verlangen verder onderzocht. In deze hoek van die grote wereld hebben we het geluk dat we tijd en vrijheid hebben om daarmee bezig te zijn.
Margreet Kuiper studeerde af aan de Universiteit Utrecht en woont en werkt nog altijd in die mooie stad. In al haar rollen in de afgelopen jaren was haar interesse in de ander de voornaamste drijfveer. Luisteren, vragen stellen en onderzoeken doet zij vanuit haar hart. In verbinding met elkaar ervaart zij elke keer weer de mogelijkheid om te groeien. In 2019 rondde ze de opleiding tot ACT-coach bij Stresswise Academy succesvol af. Het begeleiden van mensen kreeg daardoor een stevige basis. Vragen stellen leidt tot bewustzijn en acceptatie. Twee ingrediënten die de weg naar gewenste verandering kunnen openen. Momenteel coacht Margreet nieuwkomers en studenten.
