In gesprek met … mijzelf

Er leeft een monster in mij. Die gedachte schiet door mij heen terwijl ik op mijn balkon van de zon geniet. Heldere momenten van zelfreflectie komen vaak in tijden van totale ontspanning. Ik zit er eigenlijk niet op te wachten, maar goed, het is er al. De gedachte vind ik te verrassend om hem mindful aan mij voorbij te laten gaan. Ik besluit om er wat aandacht aan te geven.

Er leeft dus een monster in mij. Een licht beschaamd gevoel bekruipt me. Tegelijkertijd glimlach ik en trek mijn schouders iets op naar mijn oren, wanneer ik de zin nog een keer herhaal. Ik, die er altijd naar streef om met een hart zo groot als de wereld te leven, mensen en dingen te laten zijn zoals ze zijn, ontkom er niet aan dat er soms zomaar een monster verschijnt. Nou ja, zomaar. Het is al jaren deel van mij. Alleen breekt het sinds kort wat vaker door de liefdevolle oppervlakte heen.

‘Heldere momenten van zelfreflectie komen vaak in tijden van totale ontspanning.’

Weet je hoe je jouw monster het beste leert kennen? Wanneer je probeert om er met de ogen van een ander naar te kijken. En dat doe ik. Het heeft radar-ogen om door mensen en hun verhalen heen te kijken, een vinger die het – zonder aarzeling – op zere plekken legt en een behoorlijk scherpe tong. Van die tong heeft de omgeving soms last. De onderhoudsmonteur, mijn broer en enkele directe collega’s hebben al kennis met hem gemaakt. Een lastig wezentje is het. Ik verwonder mij vaak over hem, moet achteraf ook glimlachen om zijn onhandigheid en hou van hem. Het brengt processen in gang die anders niet waren ontstaan. Het is moedig en durft dingen te bevragen. Ook de pijnlijke, als het intuïtief merkt dat dat nodig is. Hij doorziet het als mensen verhalen vertellen om dingen te verzachten of te verdoezelen.  Ook op het werk.

In een teamoverleg mochten we vragen stellen aan een aangeschoven bestuurslid. Het team waar ik deel vanuit maak, loopt vaak tegen het probleem aan dat het veel makkelijker is beleid te verzinnen dan om het uit te voeren. Mijn directe collega stelde, zoals van tevoren afgesproken, een vraag over de wijze waarop beleidsstukken worden voorbereid. In het zeer interessante antwoord dat zij kreeg kwamen we niet tot de kern. Ik kon het niet laten en flapte er lachend uit “Hoe denken wij hier met zijn allen succesvol beleid te maken: mét of zonder draagvlak?” Die vraag was er ineens en moest er blijkbaar uit. Het was even stil.

Uit de feedback achteraf bleek dat ik met de tong van het monster gesproken had: “Te direct, niet diplomatiek genoeg, leid je vraag in”. Maar wat bleek? In het eerstvolgende teamoverleg werd aangekondigd dat het aangeschoven bestuurslid graag twee keer per jaar met ons in gesprek wil over deze onderwerpen. Die scherpe tong en pijnlijk geplaatste vinger van het monster leveren toch ook een constructieve bijdrage.

‘Soms bereik je meer met een confrontatie dan langs de weg van de liefdevolle aandacht.’

Liefdevol en mindful door het leven gaan, dat is mijn uitgangspunt. Het is zeker niet mijn intentie om mensen om mij heen in verlegenheid te brengen, te kwetsen, onzeker of zelfs boos te maken, integendeel. Achteraf heb ik soms spijt van het gedrag van het monster in mij en ik voel me er regelmatig oncomfortabel bij. En ik wil er al helemáál geen problemen door krijgen. Maar soms bereik je meer met een confrontatie dan langs de weg van de liefdevolle aandacht. Misschien kunnen kritiek en tegenspraak ook liefdevol zijn? Vandaar mijn nieuwe motto: door tegenspraak komen we verder, als familielid van het adagium je wordt niet persoonlijk aangesproken, je wordt op jouw rol aangesproken. Als we dat nou maar vaak genoeg zeggen, verandert er heel langzaam iets. Sowieso ontstaat waardering voor een liefdevolle kritische houding. De angst om fouten te maken en om eerlijk te zeggen wat je vindt, ebt dan weg.

Waar moet mijn monster nog aan werken? De manier waarop het uit de hoek komt. Het moet leren om zijn woorden in te leiden: “Misschien willen jullie dit niet horen, maar ik denk dat het nodig is om het toch te zeggen…” of “Mag ik nog een vraag stellen? Het kan wat confronterend zijn…” Eens kijken of het monster wat getemd kan worden en mensen dan niet meer zo laat schrikken.

Op mijn zonnige balkon piept het even om het hoekje en ik zie zijn radar-ogen stralen. “Het is wat het is!”, zegt hij en ik schaterlach.

Ik ben wie jij bent: mens. In deze mooie, soms ingewikkelde, grote wereld, is het aantal vragen, keuzes en mogelijkheden immens. Het verlangen naar bewust zijn en het niet weten zijn bij mij altijd aanwezig. Naast mijn werk heb ik dit verlangen verder onderzocht. In deze hoek van die grote wereld hebben we het geluk dat we tijd en vrijheid hebben om daarmee bezig te zijn.