ACT-therapie Archieven - Pagina 2 van 2

CGT en ACT: wat zijn de verschillen?

De Basis van Cognitieve Gedragstherapie (CGT)

Als je ooit CGT hebt ondergaan, weet je dat het zich voornamelijk concentreert op het identificeren en uitdagen van negatieve gedachtepatronen. Het idee hierachter is dat door onze gedachten te veranderen, we ook onze gevoelens en gedrag kunnen veranderen. Bijvoorbeeld, als je voortdurend denkt dat je zult falen, zul je waarschijnlijk angstig en ontmoedigd worden. Dit vergroot je kans dat je fouten gaat maken. Op deze manier kan je opmerken dat je gedachten werkelijkheid kunnen worden. CGT helpt je deze gedachten te herkennen, uit te dagen en te vervangen door positieve en meer realistische gedachten. Verander je de gedachten? Dan verander je ook de gevoelens en het gedrag. Ook al is dit een manier van hulpverlening die voor sommige mensen kan helpen, is het voor veel mensen moeilijk om hun gedachten uit te dagen en te vervangen.

Voorbij CGT: De Innovatie van ACT

ACT, daarentegen, benadert gedachten en gevoelens op een radicaal andere manier. In plaats van te proberen negatieve gedachten te veranderen of te bestrijden, leert ACT ons om ze te accepteren. ACT stelt voor dat we een stap terug doen, onze gedachten op een afstand observeren en onszelf eraan herinneren dat we niet onze gedachten zijn. Hierdoor kunnen we een andere, flexibele relatie met hen aangaan. In de CGT begrijpen ze goed dat gedachten een trigger kunnen zijn voor bepaalde gevoelens en gedrag. Maar je hoeft je gedachten dus niet per se te veranderen. Op het moment dat je je anders gaat verhouden tot je gedachten, met meer afstand, hebben je gedachten minder invloed op je.

Een kernidee van ACT is dat het vermijden van negatieve gedachten en gevoelens vaak meer problemen veroorzaakt dan de gedachten zelf. Door afstand te nemen van onze gedachten, onze gevoelens toe te laten en ons te verbinden met onze waarden, kunnen we richting geven aan ons leven. Zelf in de aanwezigheid van negatieve gedachten en emoties.

Opsomming verschillen CGT en ACT

CGT focust op het veranderen van negatieve gedachten, terwijl ACT zich richt op het nemen van afstand ten opzichte van gedachten.
CGT werkt aan het aanpakken en rechtzetten van gedachten, terwijl ACT meer gaat over het opbouwen van een andere relatie met onze gedachten.
CGT is meer probleemoplossend, terwijl ACT meer procesgericht is, met een focus op toewijding aan waarden.

Persoonlijke Ervaring

Vanuit de psychologie kennen wij CGT erg goed. Het is een effectieve vorm van therapie die goed helpt in het verminderen van angsten en depressies. Toch blijkt uit steeds meer onderzoeken dat het ombuigen van gedachten voor veel mensen niet een effectieve strategie is. Dat is precies het stuk waar ACT zich onderscheidt. Met ACT leer je om de innerlijke rust te vinden, ongeacht de storm van gedachten in je hoofd. Als StressWise hebben we geleerd dat het niet erg is om interne turbulentie te ervaren. Ongeacht wat er van binnen gebeurt, kan je betekenisvolle stappen zetten, terwijl je de moeilijke emoties bij de hand neemt en kritische gedachten van een afstand bekijkt.

Conclusie

Zowel CGT als ACT zijn waardevolle benaderingen in de wereld van psychotherapie. Terwijl CGT zich richt op het veranderen van onze gedachten, moedigt ACT ons aan om ze te accepteren en ons te focussen op wat we echt belangrijk vinden in het leven. Afhankelijk van je behoeften en situatie kan de ene aanpak effectiever zijn dan de andere. Maar het belangrijkste is om de therapie te vinden die resoneert met jou.

Gratis ACT-therapie adviesgesprek

Ervaar je mentale problemen en/of wil je een gelukkiger en rijker leven en beter met tegenslag en obstakels leren omgaan? Dan is ACT-therapie waarschijnlijk de beste optie. Vraag om een adviesgesprek met psycholoog en ACT-therapeut Frans Mooibroek en ontdek of ACT-therapie je kan helpen. Neem nu contact op.

Zoek in onze kennisbank

In onze kennisbank vind je veel informatie over ACT-therapie, MCT- therapie en relatietherapie. Ook kom je te weten hoe je effectief aan mentale problematiek kunt werken. Stel je vraag in onze kennisbank of zoek op categorie. Ga naar het overzicht.

6 kernprocessen van ACT, welke zijn het?

De kernprocessen: Hexaflex

ACT is een vernieuwde vorm van cognitieve gedragstherapie en heeft als fundament 6 kernprocessen die de rode draad vormen in de methodiek. De zes processen zijn:
1. Acceptatie en bereidheid
2. Defusie
3. Observerende Zelf
4. Hier en nu
5. Waarden
6. Toegewijde Actie

ACT helpt je in jouw situatie door middel van de unieke combinatie van deze zes kernprocessen, zodat je verlichting en betekenis kan vinden in turbulente tijden.

Kernproces 1. Een Reis naar Acceptatie

De meeste mensen hebben de neiging om negatieve gevoelens te ontwijken. Dit is een normale reactie, aangezien het diepgeworteld in onze hersenen zit. Vanuit onze evolutie zijn we gevoelig geworden voor gevaar en negatieve gevoelens zijn voor ons lichaam een signaal van gevaar. Ons lichaam denkt dus eigenlijk dat we worden geconfronteerd met een levensbedreigende situatie, zoals een tijger die voor ons staat te grommen. De eerste reactie die onze hersenen dan aandient, is wegrennen voor het gevaar.

Het is dus heel normaal dat we onze negatieve gevoelens proberen te ontwijken. Alleen worden we vandaag de dag vaak niet meer geconfronteerd met levensbedreigende situaties. Het is dus niet nodig om weg te rennen voor onze negatieve gevoelens. Bovendien kan dat ook niet, ze zullen vroeg of laat toch weer opkomen.

Daarom leert ACT ons met dit eerste kernproces dat het belangrijk is dat we onze emoties toe kunnen laten en kunnen omarmen. Door pijnlijke gevoelens en gedachten te accepteren als een inherent deel van het mens-zijn, beginnen we ze niet langer te zien als bedreigingen, maar als ongevaarlijke gebeurtenissen. We nemen dan de kracht terug door betekenisvolle stappen te zetten, ongeacht wat we voelen.

Kernproces 2. Defusie: Minder in de greep door gedachten

Iedereen herkent wel het kritische stemmetje die in ons hoofd aanwezig is. Deze stem kan erg overweldigend zijn en kan mensen een laag zelfbeeld geven en gevoelig maken voor angst en depressie. Dit kritische stemmetje probeert ons te helpen door problemen op te merken, zodat we ons kunnen voorbereiden op die problemen. Maar in werkelijkheid creëert het alleen maar problemen die er niet hoeven te zijn. Dit maakt ons leven lastiger doordat het veel energie kost en het onze gemoedstoestand onnodig verslechtert.

Als je merkt dat je veel in de greep bent van dat kritische stemmetje, dan kan cognitieve defusie een krachtige rol spelen in je leven. Met defusie leer je afstand te nemen van je gedachten en ze te zien voor wat ze echt zijn: voorbijgaande mentale gebeurtenissen. Zoals wolken die voorbij drijven aan de lucht, komen en gaan ook onze gedachten.

Op deze manier leer je in te zien dat het kritische stemmetje vaak niet de waarheid spreekt. Je krijgt dan de kracht weer terug om te kiezen wat je met je gedachten doet; gebruiken als ze nuttig zijn, en laten wanneer ze je in de weg zitten.

Kernproces 3. Hier en nu: Verankerd in het Huidige moment

In onze snelle en hectische wereld is het gemakkelijk om gevangen te raken in zorgen over de toekomst of spijt van het verleden. Het proces van ‘Hier en nu’ leert je om in het huidige moment aanwezig te zijn, elk moment volledig te ervaren, of het nu zoet of bitter is. Dit is een onderdeel wat veel raakvlak heeft met mindfulness.

We proberen vaak bepaalde dingen te veranderen die in het verleden zijn gebeurd of overmatig op de toekomst te anticiperen. Het lastige hieraan is, dat zowel het verleden als de toekomst niet echt bestaan. Je leven zal altijd in het huidige moment zijn. Maar ons hoofd creëert het verleden en de toekomst. Door in het hier en nu te komen, kunnen we bewuste keuzes maken in het huidige moment: de plek waar alles gebeurt. We nemen onze energie dus terug uit het verleden en de toekomst om vanuit het nu te kunnen handelen.

Kernproces 4. Observerende zelf: Ik ben meer dan mijn beleving

Het vierde kernproces gaat over het vinden van een diepere identiteit dan de mentale gebeurtenissen die we ervaren. Met dit kernproces van ACT leer je te begrijpen dat je niet vastzit aan rollen, verwachtingen, gedachten of overtuigingen die je hebt. We hebben allemaal die diepere, stabiele ‘ik’ – onze observerende zelf – die niet verandert. Zelfs niet in de moeilijke en chaotische momenten van ons leven. Door je te verbinden met deze diepere identiteit, kan je meer stabiliteit en veiligheid ervaren die je helpt om door turbulente perioden van je leven heen te gaan.

Kernproces 5. Waarden: Je richting bepalen

De meeste mensen die de vraag krijgen ‘Wat zijn je vijf belangrijkste waarden?’ kunnen hem niet 1-2-3 beantwoorden. Het kan moeilijk zijn om te bepalen wat we écht willen in het leven. Met ACT leer je stilstaan wat je nou echt belangrijk vindt, wat je drijft, waar je voor uit je bed wil komen. Op allerlei gebieden van je leven kan je met ACT uitvinden wat je waarden zijn, in bijvoorbeeld je relaties, carrière en persoonlijke groei.

Kernproces 6. Toegewijde actie: Het belopen van je pad

Het is een ding om je waarden te identificeren, maar de verandering vindt plaats op het moment dat je gaat leven naar die waarden. Dit zesde kernproces gaat daarom over toegewijde actie: het nemen van concrete acties in lijn met je waarden. Het gaat om het dagelijks nemen van kleine stappen in lijn met wat echt belangrijk voor je is, zelfs als het een uitdaging is. In dat proces kan je allerlei moeilijkheden tegen gaan komen, waar je mee om kan gaan door middel van de andere kernprocessen.

Conclusie

De zes kernprocessen van ACT vormen een krachtig hulpmiddel dat ons niet alleen helpt om veerkrachtig om te gaan met uitdagingen, maar ook om een rijk, zinvol leven te leiden. Door deze processen te omarmen, kunnen we leren dansen met de uitdagingen die op ons pad komen, in plaats van ze te vermijden.

Gratis ACT-therapie adviesgesprek

Zoek in onze kennisbank

Wat is Acceptance & Commitment therapy (ACT)?

De Kern van ACT

We hebben er allemaal mee te maken: die hardnekkige gedachten en gevoelens die ons achtervolgen en waarvan het lijkt alsof we ze nooit echt kunnen loslaten. Angsten, oordelen, constant piekeren of die knagende zorgen, wie kent ze niet? ACT biedt een frisse en pragmatische kijk op deze mentale uitdagingen. Het zet acceptatie centraal en combineert dit met doelgerichte actie, waardoor we op een effectievere manier leren omgaan met onze innerlijke hindernissen.

Omarmen Wat er Is

Bij veel therapievormen draait het om het veranderen van negatieve gedachten en gevoelens. Maar ACT heeft een andere insteek. Bij ACT gaat het niet zozeer om het bestrijden van deze gedachten en emoties, maar om je je anders te verhouden tot je gedachten en gevoelens. Je leert om afstand te nemen van je gedachten, oordelen en overtuigingen, terwijl je je emoties en gevoelens beter leert toelaten. Je kan gaan inzien dat het niet erg of gevaarlijk is om deze gedachten te hebben en dat ze een onderdeel van jou zijn, maar niet je hele identiteit bepalen. Het gaat om de erkenning dat pijnlijke gedachten en emoties er mogen zijn, zonder dat ze je in hun greep hebben.

Commitment aan Waarden

Na acceptatie komt actie. En nee, niet zomaar actie, maar actie die in lijn ligt met je eigen waarden. Waar sta je voor? Wat vind je belangrijk in het leven? ACT helpt je inzicht te krijgen in je diepste waarden en leert je stappen te zetten om deze waarden na te leven. Of het nu gaat om meer tijd doorbrengen met je gezin, het nastreven van een passie of het helpen van anderen, je leert te leven naar wat voor jou belangrijk is. Door meer te leven vanuit je waarden, voeg je meer betekenis toe aan je leven, waardoor de kwaliteit van je leven beter wordt. Het gaat niet alleen om je goed voelen, het gaat ook om de waardevolle dingen die je kan toevoegen aan de wereld en jezelf.

De Zes Kernprocessen van ACT

ACT heeft zes kernprocessen waarop het gebouwd is. Deze processen ondersteunen de twee hoofdconcepten: acceptatie en commitment.

Defusie: leren afstand nemen van je gedachten. In plaats van je gedachten te onderdrukken of te veranderen, leer je om afstand te nemen van je gedachten. Op deze manier hebben je gedachten minder invloed op je en leer je het kritische stemmetje in je hoofd minder snel te geloven.
Acceptatie: pijnlijke gevoelens en sensaties accepteren zonder er tegen te vechten. Je leert lastige gevoelens te zien voor wat ze zijn: lastige gevoelens. Ze zijn niet gevaarlijk of erg om te hebben. Door ze toe te laten, kan je betekenisvol handelen, ongeacht hoe je je voelt.
Observerende Zelf: jezelf zien als een geheel en niet enkel vanuit je gedachten, gevoelens, overtuigingen en rollen. We hebben allemaal een diepe identiteit die altijd aanwezig is in ons. Los van onze gedachten, gevoelens en rollen: onze observerende zelf. Met ACT leer je contact te maken met deze identiteit, zodat je minder wordt meegenomen met veranderlijke dingen die je ervaart, zoals bepaalde gedachten, gevoelens, overtuigingen en rollen.
Hier en nu: aandachtig en bewust leven in het huidige moment. Door in het hier en nu te komen, word je je bewust van wat er op dit moment aanwezig is in je beleving. Vanuit dat bewustzijn, kan je je openstellen voor wat je tegenkomt.
Waarden: helderheid krijgen over wat je echt belangrijk vindt. Door stil te staan bij je waarden, creëer je een duidelijke richting voor jezelf die je op wilt gaan.
Toegewijde actie: hiermee zorg je dat je het pad ook bewandelt van de richting die je waarden hebben vastgesteld. Op deze manier maak je de betekenis ook echt een onderdeel van je leven.

ACT in de Praktijk

Wat we bij StressWise zo waarderen aan ACT is dat het niet draait om het ‘fixen’ van jezelf. Het gaat niet om het wegnemen van pijnlijke ervaringen of moeilijke gevoelens, maar om te leren om daarmee om te gaan. ACT kan je helpen om te onthouden om niet tegen je emoties in te gaan, maar om ze te erkennen, toe te laten en, ongeacht wat je voelt, waardevolle stappen te zetten.

Conclusie

Acceptance & Commitment therapy is een frisse kijk op therapie die draait om acceptatie en actie. Het leert je om te gaan met de moeilijke dingen van het leven, zonder in een vechtmodus te komen. Het is een verfrissende benadering die erkent dat het leven soms pijnlijk is, maar dat we ondanks die pijn toch een waardevol en betekenisvol leven kunnen leiden.