Acceptatie, hoe krijgt het vorm in ACT-therapie?

In ACT-therapie vormt acceptatie een cruciale pijler, gericht op het omarmen van pijnlijke gevoelens en ervaringen, ook al kan dit lastig zijn. In ACT-therapie streef je niet naar de vermindering van ongewenste emoties, maar naar het leren omgaan met die emoties. Het bevordert een flexibeler, waardegedreven leven. In de praktijk kunnen ongewenste emoties wel verlichten door ACT-therapie, maar dat is niet de insteek van de therapie.

Acceptatie versus vermijding

Een kernprincipe van ACT-therapie is het verschil tussen acceptatie en vermijding. Het is belangrijk om je bewust te zijn van de biologische factoren die invloed hebben op deze twee onderwerpen. Ons brein is namelijk zo gebouwd dat het ons beschermt en daarbij helpt om te overleven. Om deze reden probeert het brein weg te bewegen van negatieve emoties, omdat negatieve emoties (evolutionair gezien) een signaal is dat er gevaar aanwezig is. Maar vandaag de dag zijn we in veel gevallen niet meer in gevaar. Toch hebben we neigingen, zoals de vermijding van negatieve emoties, wel geërfd. Ons brein denkt dus dat het goed is om te vermijden, terwijl het ons in de realiteit vaak juist in de weg zit. Lees hier meer over ons ‘angstige’ brein.

Enkele samenvattende punten rondom acceptatie en vermijding:

• Vermijding kan leiden tot tijdelijke verlichting, maar versterkt vaak de gevoelens op de lange termijn. De emotie is namelijk alleen maar onderdrukt en komt vroeg of laat weer boven water. Bovendien, door je gevoelens te ontwijken, beaam je eigenlijk dat de emotie ‘gevaarlijk’ is, waardoor je brein er nog meer afkeer voor krijgt.
• Acceptatie, daarentegen, stelt ons in staat om gevoelens te observeren en te erkennen, zonder erdoor geconsumeerd te worden. We kunnen op die manier ons leven leiden, met de lastige emoties aan de hand. Dit kan op korte termijn lastig zijn, maar geeft ons op lange termijn meer vrijheid.

De rol van acceptatie binnen ACT-therapie

Acceptatie is niet slechts een concept; binnen ACT-therapie is het een actieve, ervaringsgerichte oefening. Het gaat hierbij niet om het goedkeuren van negatieve emoties of situaties, maar om het erkennen en toelaten ervan. Hierdoor ontstaat er ruimte om op een constructievere manier met deze gevoelens om te gaan. in ACT-therapie is acceptatie vaak een startpunt, terwijl je daarna meer focust op waardegerichte actie. Maar dit hangt ook af van je hulpvraag.

De visie van ACT-therapie op acceptatie

In tegenstelling tot sommige traditionele therapieën die streven naar vermindering van symptomen, moedigt ACT-therapie individuen aan hun gevoelens te voelen. Dit betekent niet dat men moet lijden, maar wel dat men leert om pijnlijke gevoelens en gedachten te observeren zonder erin verstrikt te raken. Hierbij is acceptatie van essentieel belang. Je leert met de stroom mee te gaan in plaats van tegen de stroom in.

De vruchten van acceptatie in ACT-therapie

Door acceptatie te omarmen in plaats van vermijding, kunnen individuen:

• Betere mentale flexibiliteit ervaren. Je kan beter de dingen blijven doen in je leven die belangrijk voor je zijn. Je kan goed blijven functioneren als je interne beleving soms wat zwaar en negatief is. Dit is de perfecte voedingsbodem om het leven te creëren die bij jou past.
• Minder worstelen met pijnlijke gevoelens. Je kent het misschien wel, dat je maar probeert om van die vervelende gevoelens af te komen. Veel eten, overmatig TV-kijken, gamen; allerlei dingen die je helpen om van vervelende gevoelens af te komen. Maar in de werkelijkheid ben je eigenlijk met je gevoelens aan het worstelen. Het kost veel energie, veel tijd en de gevoelens blijven, en worden vaak zelfs erger.
• Meer richting en doelgerichtheid in het leven vinden. Op het moment dat je niet meer worstelt met je pijnlijke gevoelens, dan heb je meer tijd en energie om je bezig te houden met de dingen die er voor jou toe doen. Je kan vaststellen waar je überhaupt heen wil en met die richting kan je doelgerichtheid vinden in je leven. Ondanks moeilijke ervaringen en emoties, kan je dan toch betekenisvolle stappen zetten die je leven beter maken.

Conclusie

Acceptatie is een fundament van ACT-therapie en moedigt individuen aan om hun gevoelens te erkennen en er te laten zijn. Hoewel het een uitdaging kan zijn, biedt het de mogelijkheid voor een rijker en waardegedreven leven. Bekijk onze ACT-pagina voor meer informatie over ACT-therapie en wat het voor jou kan betekenen.