Een depressie kan vanzelf overgaan. Echter, is de duur, de aard en de ernst van de symptomen per persoon verschillend. Daarnaast zijn er variërende soorten, bijvoorbeeld chronische depressies of seizoensgebonden depressies. Het erkennen van depressieve klachten is vaak een eerste stap naar herstel. Wanneer hulp te lang afwezig blijft kunnen de klachten flink verergeren en kan het leiden tot een chronische depressie. Het advies is daarom ook om binnen zes maanden na het begin van een depressie te starten met therapie. In 35 tot 50 procent van de gevallen wordt er pas na een jaar hulp gezocht, laat jou dit niet overkomen en wees er op tijd bij.

De oorzaken van een laag zelfbeeld zijn vaak te wijten aan een gemis of gebrek aan veiligheid, waardering en verbondenheid. Dit kan komen door je opvoeding, de omgeving, waarin je bent opgegroeid en door negatieve ervaringen in je leven. Hierdoor wordt je verlangen naar goedkeuring en verbondenheid verstrekt, maar zo ook je angst voor afkeuring. Het wordt steeds belangrijker voor je hoe andere mensen over je oordelen en je beoordelen.

Er is niet één specifieke oorzaak voor het ontstaan van een depressie. Meestal is het het gevolg van een combinatie van biologische, sociale en psychische factoren. 

Biologische factoren: Erfelijkheid is de belangrijkste biologische factor. Zo is er bij de ene familie vaker sprake van een depressie dan bij de andere. Daarnaast zijn vrouwen ook vaker depressief dan mannen. 

Sociale factoren: Grote gebeurtenissen of ernstige stress kunnen ook een oorzaak zijn voor een depressie. Denk aan het overlijden van een ouder of een scheiding. Verder kan seksuele, lichamelijke of geestelijke mishandeling leiden tot een depressie. In beide gevallen komt de depressie enige tijd of jaren na de gebeurtenis pas naar voren. Tot slot kan een lange periode van eenzaamheid ervoor zorgen dat een depressie er langzaam insluipt. 

Psychische factoren: Sommige persoonlijke eigenschappen of karaktertrekken, zoals angstig zijn of weinig zelfvertrouwen hebben, kunnen het risico op een depressie verhogen. 

Het kan ook zijn dat de oorzaak van een depressieve stoornis onduidelijk is of dat het ‘zomaar’ ontstaat. Dit kan vaak voor extra frustraties zorgen. Omdat je een depressie niet aan iemands buitenkant kan zien, is het vaak zo dat je je onbegrepen en alleen voelt.  

Langdurige stress hangt samen met depressie, burn-out en angststoornissen. De hormoonhuishouding is namelijk verstoord, hersengebieden zijn ontregeld en soms zelfs beschadigd en verschillende systemen werken niet zoals normaal. Stress en psychische klachten werken elkaar vaak ook in de hand.

Angst is niet altijd slecht voor je. Echter, kan het problematisch worden wanneer er sprake is van angst zonder duidelijke aanleiding en als het je dagelijkse functioneren belemmerd. Er zijn verschillende soorten angststoornissen, namelijk:

Gegeneraliseerde angststoornis: Bij deze stoornis ben je constant gespannen en maak je je zorgen om gewone dingen. Je piekert bijvoorbeeld over je gezondheid of je werk en gaat uit van de slechtste scenario. Zonder enige aanleiding verwacht je dat er iets vreselijks zal gebeuren.

Paniekstoornis: Bij een paniekstoornis heb je regelmatig last van paniekaanvallen: een korte, hevige angst die vaak onverwachts optreedt. Hierbij heb je naast angstige gevoelens ook lichamelijke klachten waar je ineens en tegelijk last van krijgt. Denk aan hartkloppingen, ademnood, zweten, enzovoort. Soms zijn al deze klachten zo intens dat je bang bent om de controle over jezelf te verliezen, gek te worden, flauw te vallen of zelfs dood te gaan. Hierdoor ontstaat angst voor angst.

Sociale angststoornis: Bij een sociale angststoornis ben je in het algemeen bang voor sociale situaties. Zo kun je heel bang zijn om dingen te doen in het bijzijn van anderen. De angst om ‘af te gaan’ of in verlegenheid te worden gebracht is zo groot, dat je zulke situaties probeert uit de weg te gaan. 

Posttraumatische stressstoornis (PTSS): Bij PTSS heb je een schokkende, traumatische gebeurtenis meegemaakt. Zoals bijvoorbeeld mishandeling, oorlogsgeweld, seksueel geweld of een auto-ongeluk. Wie zoiets niet goed verwerkt, kan er voor lange tijd geestelijke en lichamelijke klachten aan overhouden. Je herbeleeft dan de traumatische gebeurtenis steeds opnieuw en krijgt telkens weer angstige of pijnlijke herinneringen. 

Fobie: Bij een fobie ben je bang voor specifieke dingen of omstandigheden en vermijd je deze dingen of situaties. Vaak weet je dan wel dat de angst overdreven en ongegrond is, maar toch wint de angst bijna altijd van dit besef. Als het vermijden van je fobie mislukt, dan ontstaat er een paniekaanval of extreme angst, met bijbehorende lichamelijke klachten. Enkele voorbeelden van fobieën zijn:

• Agorafobie: bang zijn een paniekaanval te krijgen in situaties waar je denkt geen hulp te kunnen krijgen of waarin je je schaamt voor je gedrag tijdens een paniekaanval. Je bent bang om je vertrouwde en veilige omgeving te verlaten. Je vermijdt dan allerlei situaties, zoals bijvoorbeeld drukke winkels of het openbaar vervoer. 
• Specifieke fobie: bang zijn voor specifieke situaties zoals, dieren, insecten, de tandarts, medische ingrepen, kleine ruimtes, grote hoogten en vliegen. Hierbij kan je angst zo groot worden dat je bijvoorbeeld medische ingrepen vermijd, wat uiteindelijk voor meer belemmeringen zorgt. 

Als er sprake is van één of meer van deze stoornissen kan therapie je helpen om deze angsten te verhelpen of ermee om te leren gaan. De psychologen van StressWise kunnen je hierbij helpen.